Thema’s
Het Woningbouwatelier wil met aansprekende en relevante experimenten impact maken op ontwikkelingen binnen de woningmarkt en vraagstukken in stad en regio. De experimenten zijn geen doel op zich, maar een katalysator van vernieuwing en transitie in bouwen en wonen. Om dit te bereiken werken we vanuit een aantal leidende thema’s en principes:
Blijvend betaalbare woningvoorraad
Meer en meer loopt de woningmarkt vast op schaarste, prijsstijgingen, lange wachttijden en mismatch tussen vraag en aanbod. Ook in Almere gaat de belofte van ‘veel huis voor weinig’ steeds minder op. Om wonen toch voor iedereen betaalbaar te houden, zijn radicale vernieuwingen nodig. Bijvoorbeeld door slimme aanpassingen in het ontwerp- en bouwproces, zodat er goedkoper geproduceerd kan worden. Bestendige oplossingen pakken ook het systeem van waardebepaling, financiering, eigendom en rendement aan. Er is behoefte aan nieuwe verdienmodellen en kaders die gebruikswaarde voorop stellen en economische waarde vasthouden.
Snel, flexibel en efficiënt bouwen
Hoewel de woningbouw in Nederland vrij behoudend is, doet zich langzaam maar zeker een revolutie voor op het gebied van producten, materialen en methoden. Digitalisering is een van de belangrijkste drivers binnen de sector – van 3D printen tot parametrische ontwerptechnieken. Ook prefab bouw en modulaire concepten zijn in opkomst. Dit zorgt voor snellere productie, minder verspilling van materialen en het is duurzamer. Ook maakt het meer vraaggerichte, adaptieve woningbouw mogelijk, zonder de hoge kosten van puur maatwerk. Uitdaging is ervoor te zorgen dat deze innovaties de woningmarkt bereiken én daarbij een verrijking vormen voor de stad en haar bewoners.
Duurzame gebouwen en gebiedsontwikkeling
De reductie van CO2-uitstoot is een wereldwijde opgave, recent aangevuld met stikstof als beperkende factor voor de woningbouw. Almere heeft de ambitie een circulaire stad te worden die zoveel mogelijk energieneutraal is. De bestaande woningvoorraad biedt volop kansen voor verduurzaming. Dat kan door zowel de energievraag te reduceren als duurzame energie uit hernieuwbare bronnen te produceren. Daarnaast is de uitdaging om bij nieuwbouw natuurlijke (biobased) materialen toe te passen en grondstoffen uit de stad zoveel mogelijk te hergebruiken. Uiteindelijk doel is de footprint van de hele gebouwde omgeving te verlagen door duurzame principes toe te passen in de ontwikkeling en vernieuwing van wijken.
Vitale stad met veerkrachtige wijken
De bestaande stad vraagt in toenemende mate aandacht, ook in Almere. In oudere wijken leiden ontwikkelingen als vergrijzing, huishoudensverdunning en scheiden van wonen en zorg tot nieuwe dynamiek. Innovatieve oplossingen zijn onmisbaar om deze wijken aantrekkelijk en leefbaar te houden. Daarbij is het belangrijk het fysieke en sociale domein met elkaar te verbinden. Er is aandacht nodig voor de sociale infrastructuur en de inrichting van wijken, op basis van lokale behoeften en door gebruik te maken van wat er al is. Maar ook durf om te veranderen. Bijvoorbeeld door lege, weinig aantrekkelijke plekken of gebouwen een nieuwe invulling te geven.
Mensen maken de stad
Almere heeft als basisprincipe mensen te laten wonen zoals ze willen, door ze hun eigen keuzes te laten maken en een rol te geven in het vormgeven van de stad. Vanaf de eerste woningen is er ruimte voor zelfbouwers, (collectief) particulier opdrachtgeverschap en nieuwe woonconcepten. Het doorbreken van de bouwkolom stimuleert innovaties. Niet alleen in ontwerp, maar ook als het gaat om woonvormen voor verschillende doelgroepen, inkomens, zorgvragen en huishoudenssamenstellingen. Vernieuwingen waar wel behoefte aan is, maar die de markt niet biedt. Door inwoners de rol van zowel woonconsument als -producent te geven, ontstaat een bijzondere trots en betrokkenheid. Bovendien past bij de steeds diverser wordende stad en de nieuwe Omgevingswet ook meer ruimte voor participatie en vormen van zelforganisatie. Collectieve initiatieven op wijk- en buurtniveau – volgens de principes van de commons – leggen sociaaleconomisch eigenaarschap voor hun omgeving in handen van bewoners.