Bouwen door de Buurt
‘Mensen maken de stad’: deze stelling is al ruim tien jaar onderdeel van de Almere Principles. Met de pilot Bouwen door de Buurt maakt het Woningbouwatelier dit voor het eerst mogelijk in de bestaande stad. Het idee is dat bewoners zelf aan zet zijn, zonder gemeentelijk programma of stedenbouwkundig plan. Dat is uniek in Nederland.
Het college van burgemeester en wethouders besloot op 25 mei 2021 te beginnen met de pilot Bouwen door de Buurt in Kruidenwijk. Het stemde in met het startdocument Doel en Aanpak. De pilot heeft nu een concreet initiatief opgeleverd. Zes buurtbewoners hebben een bouwplan langs het Gemberpad, ten zuiden van de Korianderbrug, bedacht. Hun vergunningaanvraag om te mogen afwijken van het bestemmingsplan is in november 2023 ingediend. Het document dat daarbij door de initiatiefnemers is ingediend, de ‘Ruimtelijke onderbouwing omgevingsvergunning Gemberpad Almere’ als ook ‘Doel en aanpak’ zijn op te vragen bij Saskia Voest (svoest@almere.nl). Het reilen en zeilen van de groep wordt door documentairemaker Robert Wiering vastgelegd op film. De eerste korte film is ook op te vragen bij Saskia Voest.
Wijkbewoners aan zet
Het initiatief is van buurtbewoners die zijn opgegroeid in Kruidenwijk, nog bij hun ouders wonen of huren in de vrije sector. Behalve starters doet ook een doorstromer uit de wijk mee. Deze pilot is in Kruidenwijk van start gegaan om ruimte te bieden aan kleinschalige woningbouw waarbij de bewoners zelf aan zet zijn. Alle Kruidenwijkers ontvingen in juni 2021 een flyer in de bus met de uitnodiging om bouwplekken in de eigen wijk te vinden om voor zichzelf, voor familie of vrienden een huis te bouwen. De plek moest dus zelf gevonden worden. Een andere vereiste van de pilot is dat de initiatiefnemers zelf de buurt over hun bouwplan moeten informeren en draagvlak moeten vinden.
Gevonden locatie en informatiebijeenkomst
De gemeente heeft veel locatievoorstellen ontvangen. Die zijn allemaal besproken met de initiatiefnemers. Diverse plekken vielen af om ecologische, planologische of financiële redenen. De groep achter het initiatief langs het Gemberpad heeft een locatie tussen de Wisselgracht en het Gemberpad, ten zuiden van de Korianderbrug gevonden. Het plan is voldoende concreet zodat de groep de volgende stap heeft kunnen zetten. Op 10 mei 2023 hebben zij de omwonenden en belanghebbenden over hun bouwplan geïnformeerd. Tijdens de bijeenkomst was de gemeente aanwezig om vragen te beantwoorden. De informatiebijeenkomst was succesvol waarvan de initiatiefnemers een verslag hebben gemaakt.
Kennismaken met de pilot en de initiatiefnemers
Documentairemaker Robert Wiering volgt de groep en de gemeente tijdens de pilot. De groep heeft een eigen website.
Fotocredits: Adrienne Norman
Hoe verder?
Met de goed verlopen participatie wordt nu het vergunningentraject opgestart. Iedereen gaat zijn eigen huis bouwen. Een huis(je) dat past bij de eigen woonwensen en portemonnee. Naar verwachting worden de eerste huizen in de loop van 2024 betrokken. Dit is mede afhankelijk van het vergunningentraject. Tijdens dat traject heeft de gemeenteraad nog de mogelijkheid om voor of tegen het plan te stemmen.
Experiment
Met de pilot Bouwen door de Buurt geeft het Woningbouwatelier uitvoering aan het principe ‘mensen maken de stad’ dat al meer dan tien jaar deel uitmaakt van de Almere Principles. Bouwen door de Buurt maakt dit voor het eerst mogelijk in de bestaande stad. Bewoners zijn zelf aan zet, zonder gemeentelijk programma of stedenbouwkundig plan. Hierdoor kan het sociale weefsel worden versterkt en een nieuwe dynamiek in de wijk ontstaan. Door anders naar openbaar gebied te kijken biedt de pilot de mogelijkheid om stad en natuur op een nieuwe manier te verbinden.
Klein experiment, grootse inzichten
De pilot geeft ruimte aan initiatieven die passen bij de tijdgeest maar (meestal) nog niet in het bestemmingsplan. De lijn van de nieuwe Omgevingswet wordt gevolgd: ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Het experiment van onderaf geeft, hoe klein ook, grootse inzichten over een nieuwe manier van ontwikkelen in een stad die diverser en volwassener wordt. Bij succes kan de aanpak worden uitgerold over andere bestaande wijken.
Bouwen door de Buurt in de media
- Pilot Bouwen door de Buurt – Kruidenstaat
- Veel belangstelling voor Almeers initiatief ‘Bouwen dóór de Buurt’ | NUL20
- Almere start met ‘Bouwen door de Buurt’ – pilot in Kruidenwijk · Omroep Almere
- Almere start proef met bouwen door buurtbewoners – architectenweb.nl
- Omroep Flevoland – Nieuws – Bewoners Kruidenwijk mogen plek voor nieuwbouw bepalen
- Eerste initiatief pilot Bouwen door de Buurt op Gemberpad – Almere DEZE WEEK | Dé krant die Almere in beweging brengt
- Bouwen door de Buurt – Kruidenstaat
- Straatje erbij, maar dan wel in, voor en door de buurt