Daan Hartge, eigenaar Rawblox Modern en gezond bouwen met stro
Het is een eeuwenoude beproefde methode, die duurzaam, innovatief én gezond is. Bouwen met stro. Rawblox is producent van de biobased pre-fab stroblokelementen, dakelementen en vloeren. De bouwdelen kunnen worden gebruikt om koolstofarme, duurzame veilige gebouwen seriematig te bouwen. Eigenaar Daan Hartge: “Dit is een van de meest gezonde manieren van bouwen.“
Sinds het voorjaar van 2023 staat Hartge aan het roer van Rawblox. Hoe dat zo kwam, is best een bijzonder verhaal. Hartge wilde een huis bouwen en bij zijn zoektocht naar een moderne, duurzame manier om dat te doen, kwam hij uit bij biobased strowanden van Straw Blocks, zoals het toen nog heette. “Ik stapte naar binnen als klant en liep naar buiten met een bedrijf onder mijn arm.” De vorige eigenaar was al aardig op leeftijd en zocht een opvolger. Hartge zag direct potentie in het materiaal én het bedrijf. “Als je dit succesvol wilt maken, moet je gaan mechaniseren, dacht ik meteen.” Hij lacht. “En nee, het huis is nog niet af.”
Volledig biobased
Rawblox maakt constructieve wand-, vloer- en dakelementen van reststro. “Het is één van de meest pure vormen van biobased bouwen die voldoet aan de eisen van het bouwbesluit. De basis bestaat voor 95 procent uit stro, wat wij persen in een houten skelet frame; dat is de overige 5 procent. Voor de afwerking komt een basislaag leemstuc op de binnenwand of kalkstuc aan de buitenkant. Het is ook mogelijk om een andere gevelbekleding te monteren zonder dat de unieke eigenschappen van de wand verloren gaan.”
Natuurlijke manier van ventileren
“In de nieuwbouw zie je dat huizen volledig worden afgesloten van het buitenklimaat. Je woont als het ware in een plastic zak. Vervuiling kan zich zo binnen in de lucht ophopen, zoals oplosmiddelen uit meubels of dampen van bouwmaterialen als purschuim en fijnstof. Het mooie van bouwen met stro is dat het ademt, vochtregulerend is en het ventileert op een natuurlijke manier. We noemen dit dampopen bouwen. Dankzij de beschermende stuclaag op de buitenwand is het materiaal beschermd tegen weersinvloeden en ongedierte. Tevens is stro hyperallergeen, brandveilig en goed voor de geluidsbeleving”, somt hij nog andere pluspunten op.
Hoge isolatiewaarde
De panelen hebben een hoge isolatiewaarde en bieden een uitstekende dampdoorlatendheid, wat zorgt voor een aangenaam binnenklimaat en een lage energierekening. Hartge: “Om het in perspectief te zetten: je zou met een haardroger je huis kunnen verwarmen. Er gaat weinig warmte verloren. Zonne-energie en zelfs de warmte van je eigen lichaam wordt vastgehouden in de wanden en trager afgegeven. Het is een natuurlijke vocht- en temperatuurregulering. Zo blijft de hele woning in de zomer koel en in de winter blijft de warmte goed binnen.”
Kijkend naar de productie, het transport en het in elkaar zetten van de stro-elementen kun je CO2-neutraal bouwen, constateert Hartge. Dat komt mede doordat de modulaire prefab-elementen in de fabriek worden geproduceerd en direct gemonteerd op de bouwplaats. Bij voorkeur inclusief leidingwerk en een stuclaag. Dat scheelt tijd, arbeidskosten en vermindert de kans op afval. “Stro is een van de oudste bouwmaterialen die wij kennen. Wij hebben dat alleen in een modern jasje gestoken. De praktijk heeft uitgewezen dat het materiaal zo honderd jaar mee kan, het heeft een lange levensduur.” Verder dragen strohuizen bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Een gemiddelde stro-woning slaat wel 40 ton CO2 op. Een traditioneel gebouwd huis van steen stoot juist 40 ton CO2 uit bij de bouw.
Transitie
Alle voordelen van bouwen met stro ten spijt, is de bouw nog steeds traditioneel ingestoken. “Ze zeggen wel eens dat de Hollander met een baksteen in de maag is geboren”, verzucht Hartge. “Nederland blijft wat dat betreft achter bij landen als Frankrijk en België. Daar wordt al veel gewerkt met stro als bouw- en isolatiemateriaal.” Een struikelblok blijkt het financiële plaatje. “Het is nu nog zeer arbeidsintensief: 70 procent van de kosten zit in arbeid. We zijn bezig om de productie te mechaniseren en willen grotere blokken maken. Daarmee kunnen wij de productiesnelheid verhogen, waardoor de kostprijs enorm zakt. Als de productie voordeliger wordt dan traditionele bouw, kunnen we een grote slag slaan in gezonder wonen en leven. Daarnaast biedt de teelt van biobased gewassen als grondstof voor de bouw volop kansen voor boeren. Aan dit proces van duurzaam bouwen wil ik graag een bijdrage leveren.”