Natural Pavilion
DUURZAAM EN DIGITAAL OP DE FLORIADE
2022 staat voor Almere in het teken van de Floriade. De expo richt zich onder meer op innovatie in ontwerpen en bouwen, ook een speerpunt van het Woningbouwatelier. Om elkaar te versterken ligt een samenwerking tussen beide partijen dus voor de hand. Bij het Floriade-experiment dat hieruit voortvloeit, staat het gebruik van duurzame materialen en digitale technieken centraal. Deze worden toegepast bij de realisatie van het Rijksoverheidspaviljoen op het Floriadeterrein. Het experiment moet de reguliere woningbouw aanzetten tot meer circulaire en biobased toepassingen.
GROWING GREEN CITIES
Eens in de tien jaar organiseert een stad in Nederland de Floriade Expo. In 2022 is het de beurt aan Almere. Vanaf het begin is het doel geweest om deze editie van de wereldtuinbouwtentoonstelling naar een hoger niveau te tillen. Onder het thema Growing Green Cities presenteert de Floriade in Almere creatieve, groene en duurzame oplossingen voor de stad van de toekomst. Belangrijke kernwaarden zijn biobased, circulariteit en flexibiliteit. De bouw op het expoterrein is daar een goed voorbeeld van: na afloop van de Floriade wordt het terrein doorontwikkeld tot woonwijk. Daarnaast streeft Floriade Expo 2022 naar bijzondere ontwerpen en onderscheidende architectuur. Allemaal aspecten die naadloos aansluiten bij de missie van het Woningbouwatelier.
SAMENWERKING: EXPO EN EXPERIMENT
De wens om samen op te trekken is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Voor de Floriade BV, verantwoordelijk voor de organisatie van het evenement, is het Woningbouwatelier een partner die de innovatie van de expo hoog kan houden. Voor het Woningbouwatelier biedt de Floriade een perfecte context om vernieuwende manieren van ontwerpen en bouwen in de praktijk te testen. Vooral op het gebied van digitale productietechnieken en duurzaam materiaalgebruik, waar een ware revolutie aan de gang is. Een eigen bouwexperiment op het terrein is wegens organisatorische redenen en gemaakte afspraken niet mogelijk. Daarom concentreert de samenwerking zich op de betrokkenheid van het Woningbouwatelier als kennis- en innovatiepartner.
DI-X: ‘BIOBASED TO THE MAX’
De Rijksoverheid heeft op de Floriade een paviljoen gerealiseerd waar de bezoeker de toekomst van de (woning)bouw in Nederland kan ervaren. Centraal daarbij staat de ruimtelijke opgave waar ons land de komende decennia voor staat. Daarnaast moeten de transitie naar een circulaire economie en een ‘natuur-inclusieve samenleving’ aandacht krijgen. Het paviljoen, de ‘Dutch Innovation Experience’ (kortweg DI-X), moet flexibel zijn, zo biobased mogelijk en bij voorkeur ontwikkeld uit (rest)stromen uit de omgeving. Deze eisen vormden de basis voor een tender die in mei 2021 is uitgeschreven. Ook de relatief korte ontwikkeltijd is een gegeven, evenals het materiaal en het bouwsysteem. Daarnaast is parametrisch ontwerpen een voorwaarde. Het idee is dat de toepassing van computergestuurde, industriële methoden een maximale uitkomst zal opleveren, tegen een zo laag mogelijk footprint én beperkte kosten.
MODULAIRE HOUTKERN BOUWMETHODE HET NATURAL PAVILION
Met deze innovatieve marktoproep sluit de DI-X aan bij de brede beweging in Nederland naar circulair, biobased en conceptueel bouwen. Diverse partijen hebben zich ingeschreven en medio 2021 komt het consortium van de Noordereng Groep uit Ede als winnaar uit de bus. Het Natural Pavilion, een ontwerp van DP6 architectuurstudio introduceert de HoutKern bouwmethode. Dit is een modulair concept waarmee snel en duurzaam gebouwd kan worden, doordat er digitale technieken en prefab-productiemethoden worden toegepast. Bovendien bestaat het paviljoen voor 95% uit biobased grondstoffen die volledig herbruikbaar zijn. De materialen komen grotendeels van Nederlandse bodem, zoals hout uit de FSC-gecertificeerde bossen van Staatsbosbeheer. De modules worden kant en klaar vanuit de fabriek op het Floriadeterrein aangeleverd. Hierdoor heeft de totale realisatie van de DI-X naar verwachting slechts een half jaar in beslag genomen.
Rol van het Woningbouwatelier
Het Woningbouwatelier is vanaf het begin partner in ontwikkeling van de DI-X. Niet door te investeren in de ‘stenen’ (in dit geval hout), maar door de innovatie te ondersteunen met expertise en middelen voor onderzoek en advies. Zo is in een vroeg stadium Atto Harsta, expert op gebied van biobased bouwen, betrokken. Samen met de projectleider van het Woningbouwatelier heeft hij de Floriade BV geadviseerd over toepassing en financiering van natuurlijke materialen voor de bouw van het paviljoen. Daarnaast hebben deze twee deskundigen een belangrijke rol gespeeld in het opstellen van het programma van eisen en de selectie van het uiteindelijke concept. Ook in de realisatiefase is het Woningbouwatelier betrokken, onder meer bij de definitieve keuzes voor de fundering en toepassing van specifieke biobased materialen. Het Woningbouwatelier financiert waar mogelijk deze R&D, met als voorwaarde dat de resultaten ook kunnen worden toegepast in de reguliere woningbouw. Want uiteindelijk is het daar allemaal om te doen.
FLORIADE-KENNISPROGRAMMA
Naast de gerichte inzet voor het Rijksoverheidspaviljoen draagt het Woningbouwatelier bij aan de programmering op de Floriade. Want Floriade Expo 2022 is méér dan alleen een fysieke plek waar het thema Growing Green Cities tot uiting komt. De expo biedt ook een podium voor kennisuitwisseling rondom de transitie naar duurzame, gezonde steden.
Samen met partners als de Floriade BV, gemeente Almere, provincie Flevoland en het ministerie van BZK zal het Woningbouwatelier aandacht en debat organiseren over wooninnovaties, zowel op de expo als elders in de stad. Met Almere Pampus als stip op de horizon.