Een Lifecycle Analysis van de biobased wanden in The Natural Pavilion

The Natural Pavilion heeft op de Floriade Expo 2022 laten zien dat het nu al mogelijk is om op industriële schaal woningen, scholen en kantoren te ontwikkelen die volledig circulair, biobased, energieneutraal en in nauwe samenhang met de natuur zijn. Het paviljoen, met een bruto vloeroppervlak van bijna 1000m2, is vrijwel geheel opgebouwd uit biobased materialen en is letterlijk een opeenstapeling van innovaties. Zo zijn alle wanden biobased, van verschillende producenten en materialen. In dit blog lees je een analyse van de biobased wanden.

Wat is een LCA?

Een levenscyclusanalyse (LCA) berekent de milieueffecten van een product. De LCA neemt alle inputs en emissies mee vanaf het produceren van de grondstoffen t/m de afvalverwerking van het product en hieruit volgende kosten en baten. Dit noemen we cradle-to-grave, oftewel van de wieg tot het graf. Hieronder bespreken we iedere LCA van de verschillende producenten en de score wordt uitgedrukt in MKI. De milieu kosten indicator (MKI) drukt de impact van verschillende milieueffecten uit in een één-puntsscore in euro’s. De euro’s staan voor de schaduwkosten, oftewel de kosten die gemaakt moeten worden om negatieve milieueffecten te voorkomen.

Van Hier

Van Hier produceert BioM, een laminaat gemaakt van natuurlijke reststromen. BioM is een dun, vormbaar en buigbaar materiaal, geschikt voor binnentoepassingen. Tijdens de Floriade Expo 2022, stelde Van Hier BioM van olifantgras, rietmaaisel, freesiabladeren en kerstboomtakken tentoon.

De MKI van de gehele levenscyclus van 1 m2 is €0,38. Het grootste gedeelte van de impact zit in het productieproces bij Van Hier. Er is een toekomstscenario geschetst, waarbij het productieproces opgeschaald is. Bovendien is de afvalverwerking in dit hypothetische scenario meer gefocust op recycling. In de grafiek is de MKI, global warming potential, verzuring en waterverbruik van het toekomstscenario ten opzichte van de huidige productie afgebeeld. De MKI in dit toekomstscenario is €0,30. De milieu-impact van 1 m2 BioM wordt dus verminderd bij een opgeschaalde productie. Met de inzichten van de LCA kan Van Hier gerichte verbeteringen in het productieproces doorvoeren.

Impact categorie VanHier per m2

Logo Van Hier

MKI – €0,38
Opgeslagen CO2 – 1,85 kg CO2

Thermofloc

Thermofloc- isolatiemateriaal wordt geproduceerd uit gesorteerd krantenpapier met toevoeging van minerale stoffen met het oog op conservering en brandbeveiliging. Het papier wordt grof versnipperd en daarna in een vezelmolen verder verwerkt tot fijne, elastische cellulosevezels. De nieuwe THERMOFLOC productgeneratie is 100% boraatvrij en beantwoordt daardoor aan alle actuele Europese standaarden.

De MKI van 1 kilogram THERMOFLOC is €0,027. Hiervan wordt €0,019 veroorzaakt door het transport uit Oostenrijk. De productiefase draagt €0,0214 bij. De baten uit de afvalverwerking compenseren €-0,0268. THERMOFLOC wordt binnenkort opgenomen in de Nationale Milieu-Database (NMD).

Impact categorie Isofloc per kg

Logo Thermofloc

MKI – €0,027
Opgeslagen CO2 – 1,485 kg CO2

Straw Block Systems

Straw Blocks Systems heeft een duurzaam concept ontwikkeld voor het bouwen met geperst stro. Bouwen met geprofileerde stroblokken is innovatief en tevens betaalbaar. Het profiel bestaat uit messing en groef zodat de blokken in elkaar grijpen. Hierdoor is het mogelijk om met geperst stro vlakke, sterke en stabiele wanden te realiseren met een minimum aan (relatief dure) constructiedelen.

Het levert een kostenbesparing van maar liefst 20% op t.o.v. de traditionele (stro)bouw. De blokken worden verwerkt tot prefab bouwelementen zoals gevel-, hoek-, vloer- en dakelementen. Zo maakt Straw Blocks Systems van een regionale reststof een hoogwaardig bouwmateriaal voor zowel woning- als utiliteitsbouw. Het resultaat: comfortabele, duurzame, gezonde en betaalbare gebouwen.

De MKI van 1 m2 Straw Block is €0,72. De productiefase bedraagt €1,53. De impact wordt gedeeltelijk gecompenseerd in module D. In module D worden de baten en lasten buiten de systeemgrenzen berekend. Na het einde van de levenscyclus van een Straw Block, worden er baten gewonnen uit de verbranding. Hierdoor wordt erin module D -€1,43 gecompenseerd. Het paneel van Straw Blocks wordt binnenkort opgenomen in de Nationale Milieu-Database (NMD).

Impact categorie Straw Blocks per m2

Logo Straw Blocks systems

MKI – €0,72
Opgeslagen CO2 – 97,31 kg CO2

Rik Makes

Rik Makes maakt compostboard, een plaatmateriaal geschikt voor interieur. Het materiaal wordt gemaakt van natuurlijke reststromen. Wanneer het compostboard de levensduur doorlopen heeft kan het buiten geplaatst worden. Daar zal het volledig afgebroken worden in voedzame vezels en suikers, waarmee de bodem verrijkt wordt.

De MKI van 1 m2 compostboard is €3,31. Het grootste gedeelte hiervan is afkomstig van het bindmiddel (aardappelzetmeel). Bij gebruik van aardappelzetmeel uit reststromen kan Rik Makes de impact van het compostboard verkleinen. De MKI komt in dit geval uit op €1,60.

Impact categorie Rik Makes per m2

Logo Rik Makes

MKI €3,31
Opgeslagen CO2 16,02 kg CO2

MYMO Studio Cartier

MYMO is gemaakt van mycelium. Het wordt geproduceerd door Studio Cartier. Door paddestoelen te kweken kan er mycelium geoogst worden. Dit kan, in combinatie met hennep vulling en een houten frame, als wandafwerking, isolatie of scheidingswand dienen.

De MKI van 1 m2 MYMO is €0,58. De grondstoffen voor het frame en de hennep vulling dragen hier het meest aan bij. In de LCA is er ook een toekomstscenario bestudeerd waarbij er uitgegaan is van een hoog aandeel hergebruik van de MYMO modules. Hieruit bleek dat de MKI nog veel lager uitvalt wanneer de modules na gebruik een nieuwe levenscyclus starten door hergebruik.

Impact categorie MYMO per m2

MKI – €0,58
Opgeslagen CO2 – 5,85 kg CO2

Isofloc

Isofloc LM is gemaakt van krantenpapier en bestaat dus uit cellulose. Cellulose geleidt nauwelijks warmte, waardoor het materiaal uitstekend warmte binnenhoudt tijdens de winter. Tegelijkertijd houdt het warmte buiten tijdens de zomer, waardoor het een aangenaam binnenklimaat waarborgt. Isofloc is de marktleider voor in for injecteerbaar isolatiemateriaal van hernieuwbare grondstoffen. Het systeem bestaat uit drie pilaren – product, service en techniek – waarvoor Isofloc de optimale oplossingen biedt.
De MKI van 1 kilogram isofloc LM is €0,049. De productiefase draagt €0,028. Het transport van Zwitserland veroorzaakt €0,015 van de totale MKI. De baten en lasten uit afvalverwerking compenseren echter -€0,012. Isofloc wordt binnenkort opgenomen in de Nationale Milieu-Database (NMD).

Impact categorie Isofloc per kg

Logo Isofloc

MKI – €0,049
Opgeslagen CO2 – 1,485 kg CO2

Ecor

ECOR upcycled cellulose vezels, bijvoorbeeld uit oud karton, in nieuwe producten. ECOR panelen vervangen multiplex, MDF en spaanplaat. De panelen bevatten geen toxische stoffen en zijn volledig recyclebaar. Locally sourced raw materials are pulped into usable fibers, dispersed in water, dewatered to create a slurry, then passed between two metal plates in a hot press. A rough fiber mat is created that ultimately becomes a finished panel.

De MKI van 1 m2 ECOR is €2,42. De last die wordt gerekend voor het verlies van een secundaire grondstof na het einde van de levenscyclus, maakt hier het grootste deel van uit (€1,94). Dit is gebaseerd op het forfaitaire afvalverwerkingsscenario van de NMD. Bij een hoger recyclingsgehalte zal de MKI lager uitvallen. De MKI van de productiefase is relatief laag, namelijk €0,54. Deze fase bestaat uit de winning van grondstoffen, transport naar fabriek en de bewerkingsstappen in de fabriek. Het paneel van ECOR wordt binnenkort opgenomen in de Nationale Milieu-Database (NMD).

Impact categorie ECOR per m2

Logo ECOR

MKI – €0,72
Opgeslagen CO2 – 97,31 kg CO2

Ecococon & Strotec

EcoCocon produceert prefab stropanelen in Litouwen, geheel zonder schadelijke of chemische stoffen. Het systeem is damp-open ontworpen, waardoor de overtollige luchtvochtigheid kan ontsnappen. De panelen worden in Nederland aangeboden door Strotec. Natuurlijke materialen creëren een comfortabel, gezond en evenwichtig binnenklimaat, met gelijkmatige temperaturen: warm in de winter en koel in de zomer. Het EcoCocon paneel is een constructieve buitenwand met een FSC-houten frame en stro vulling. De isolatie coëfficiënt van U = 0.12 W/ m2K creëert een comfortabel binnenklimaat.

De MKI van 1 m2 EcoCocon is €3,22. De productie van de grondstoffen en het transport van Litouwen naar Nederland veroorzaken het grootste gedeelte van de impact. Het paneel van EcoCocon wordt binnenkort opgenomen in de Nationale Milieu-Database (NMD).

Op termijn wordt ook gekeken om een productielocatie in Nederland te openen om de milieu-impact van het transport te verminderen. Stotec heeft met de panelen het winnende ontwerp gemaakt voor Ballast Nedams Natuurhuis. Het Natuurhuis geeft invulling aan de beoogde hoge duurzaamheidambities en zet tegelijkertijd in op betaalbaarheid en schaalbaarheid.

Impact categorie EcoCocon per m2

MKI – €3,22
Opgeslagen CO2 – 94,42 kg CO2